Iedere dag is het een komen en gaan van logistieke voertuigen in de stad. Actief sturen op duurzame stadslogistiek is daarbij een uitdaging; verschillende publieke en private partijen hebben ieder haar eigen belang. Om deze belanghebbenden tegemoet te komen, zijn multi-criteria algoritmes ontwikkeld waarbij inzicht ontstaat in de effecten van keuzes. Hierdoor kan betere afstemming plaatsvinden. Deze innovatieve aanpak is ontwikkeld door Jesse Donkers (student Operations Management and Logistics TU/e) ten behoeve van het LCB-thema Leefbare Stad.
Stadslogistiek is een belangrijk onderdeel in de dynamiek van de stad. Dagelijks bevoorraden toeleveranciers de stad om in de behoeften van inwoners en bezoekers te voorzien. Door het toenemende aantal inwoners is het aantal goederenbewegingen in de stad de afgelopen jaren toegenomen. Dit heeft geresulteerd in negatieve effecten zoals files, luchtverontreiniging en geluidsoverlast waardoor de leefbaarheid in de stad onder druk staat. In opdracht van Logistics Community Brabant heeft Jesse Donkers onderzocht of er een oplossing voor de routering van stadslogistiek is die de negatieve impact van stadslogistiek op de leefbaarheid van een stad minimaliseert en tegelijkertijd blijft voldoen aan de voorkeuren van private stakeholders.
Waarom een nieuwe oplossing?
De gemeente Tilburg als wegbeheerder en een Nederlandse retailer als private partij verleenden hun medewerking aan het onderzoek. Interviews met deze stakeholders bevestigden de verschillende perspectieven en tegenstrijdige belangen; Tilburg wil de leefbaarheid van een stad vergroten, de retailer wil de stad zo efficiënt mogelijk binnenkomen en verlaten. Actuele routinggegevens van de retailer zijn gebruikt om een eerste beschrijvende analyse uit te voeren. Uit deze analyse bleek dat veel grote vrachtwagens en bestelwagens de stad meerdere malen per dag bezoeken. Daarnaast bleek dat tijdens deze bezoeken de nodige kwetsbare objecten zoals scholen en zorgcentra worden gepasseerd, die vanuit leefbaarheidsperspectief eigenlijk vermeden moeten worden door de transporteurs.
Onderzoeksmodel
Om uit te komen op een optimale situatie voor alle stakeholders, is een nieuw rekenmodel ontwikkeld: een multi-criteria optimaal pad algoritme. Dit algoritme bepaalt het optimale pad tussen twee locaties, waarbij rekening gehouden wordt met verschillende criteria. Naast de gebruikelijke criteria reistijd- en reisafstand is ook met het aantal kwetsbare objecten en het aantal bewoners op de route rekening gehouden. Dit is mede mogelijk omdat gebruik werd gemaakt van actuele data uit de Atlas Leefbare Stad. Door verschillende gewichten aan deze criteria toe te wijzen werden de effecten van variaties in het algoritme direct zichtbaar. Het resultaat: met een kleine omweg kunnen veel kwetsbare objecten worden gemeden wat de leefbaarheid verbeterd én waarbij voldaan wordt aan de wensen van private belanghebbenden.
Samenwerken
Op basis van het onderzoek kan er geconcludeerd worden dat het mogelijk is om zowel met de wensen van publieke als met de wensen van private belanghebbenden rekening te houden. Hiermee komt mogelijk een ander gesprek op gang over duurzame stadslogistiek. Dit vergt echter wel een open samenwerking tussen overheid en het bedrijfsleven, dat vastgelegd kan worden in een convenant. Gemeenten kunnen vervoerders daarbij tegemoet komen door bijvoorbeeld te ondersteunen in financiëring van elektrificering of met uitzonderingen op de huidige restricties zoals tijdsvensters in de binnenstad. Dit onderzoek is een doorbraak in het denken over duurzame stadslogistiek. Als vervolg hierop kan onderzocht worden hoe statische criteria dynamisch gemaakt kunnen worden zodat bijvoorbeeld rekening gehouden kan worden met een weekmarkt of schoolvakantie. Genoeg input dus om een gesprek te openen tussen gemeenten en de bevoorraders van de stad.
Interesse in het onderzoek van Jesse? Stuur een email naar:
info@lcb.nu.
